Tiny House als betaalbaar alternatief voor een woning?
Tiny houses zijn trending als nooit tevoren. Ze passen precies in de huidige tijdgeest van minimalisme, minder consumeren en milieuvriendelijker leven. Er zijn series op Netflix, boeken en cursussen gewijd aan alles rondom ‘de tiny’: van ontwerp tot de filosofie, (financiële) realisatie en inrichting.
Bovendien hebben we te maken met een overspannen huizenmarkt, waardoor steeds minder starters een passende woning kunnen vinden. Een eigen, betaalbare ‘traditionele’ woning lijkt steeds onbereikbaarder en daarom worden alternatieven zoals tiny living alsmaar interessanter.
In dit artikel bespreken we wat een tiny house precies is, hoe het kopen van zo’n huisje in zijn werk gaat en met welke haken en ogen u rekening moet houden (onder andere wat betreft gemeentebeleid en het plaatsen van uw tiny).
En natuurlijk hoe u een tiny house kunt financieren.
Wat is een tiny house precies?
Volgens Tiny House Nederland is een tiny house “een nieuwe woonvorm met een duidelijke onderliggende filosofie. Het zijn kleine, volwaardige en vrijstaande woningen met een vloeroppervlak van maximaal 50 vierkante meter, met een zo klein mogelijke ecologische voetafdruk. In Tiny Houses wordt permanent gewoond en deze zijn dus niet bedoeld als recreatiewoning.”
We onderscheiden twee types tiny houses:
1. Niet-verplaatsbare tiny houses, die op een vaste fundering staan. Op deze locatie blijven ze permanent staan.
2. Verplaatsbare tiny houses, die op wielen/ een trailer gebouwd zijn en tijdelijk op diverse - bijvoorbeeld braakliggende - terreinen staan.
In beide gevallen is er sprake van permanente bewoning van het huisje en moeten de bewoners staan ingeschreven in de Basis Registratie Personen (BRP). Het gaat dus om volwaardige bewoning van een pand, met een bestaand adres.
Waarom is wonen in een tiny house een goede optie?
Zoals we in de inleiding al kort lieten zien, zijn er een aantal goede redenen om te kiezen voor wonen in een minihuisje:
- Het is een betaalbare woning met lage maandlasten
- Minder consumeren, minimalisme. Wonen in een tiny house van maximaal 50m2 betekent keuzes maken en leven met minder spullen.
- Persoonlijker wonen doordat elke tiny house maatwerk is. Hierbij spreken we ook wel van een eigen woonidentiteit, omdat elk huisje (deels) zelf is ontworpen en perfect op de wensen en benodigdheden van de bewoners is afgestemd.
Daarnaast speelt ook het sociale aspect een rol. Er bestaan steeds meer tiny house communities, waarbij 5 tot 20 tiny houses bij elkaar in de buurt staan en samen een deeleconomie opbouwen.
Er is hierbij voldoende privacy voor iedereen, terwijl men elkaar helpt met bijvoorbeeld het delen van een auto, kinderopvang of een gemeenschappelijke moestuin.
In Nederland zijn er genoeg braakliggende terreinen (ook in de steden), locaties op het platteland of aan de rand van dorpen te vinden waar een tiny house (community) prima kan staan. Over het beleid van de gemeentes hierin later meer.
Wat kost een tiny house?
Een tiny house is meestal maatwerk en de kosten zijn dus afhankelijk van hoe u het huisje wilt vormgeven. U kunt rekenen op bedragen tussen de 20.000 euro en 100.000 euro – een groot onderling verschil.
Werkt u veel met tweedehands materialen, ontwerpt en bouwt u uw tiny house zelf en houdt u het simpel of zelfs bij een standaard, reeds bestaand ontwerp? Dan bent u een stuk goedkoper uit dan met een architect, een bijzonder ontwerp en/of dure bouwmaterialen. Over het algemeen geldt: hoe meer maatwerk, hoe duurder het huisje uitpakt.
Uw maandlasten kunnen er vervolgens, afhankelijk van zonnepanelen en de locatie of de kavel die u huurt, ongeveer zo uit zien:
- Elektra: ca. 5 euro per maand
- Gas: ca. 25 euro per maand
- Kavelhuur: betaling in natura (in ruil voor meehelpen op terrein eigenaar). Het andere uiterste is bijvoorbeeld 200 euro (lange termijn) erfpacht voor een kavel van 600m2.
Gaat u off-grid wonen met uw tiny house, dan heeft u alleen aansluiting op water en een aansluiting voor internet. U kunt geen gebruik maken van het riool, van elektra en een gasnet. Internet moet u zelf aanvragen en het afvalwater dient te worden geloosd in een helofytenfilter (zelf aan te leggen). Zo heeft u bijna geen maandlasten.
De uitdaging: een plek vinden voor uw tiny house
Heeft u eenmaal uw zinnen gezet op wonen in een tiny house, dan begint een spannende zoektocht: want waar moet het huisje komen te staan?
Omdat een tiny house bedoeld is voor permanente bewoning (het is officieel een bouwwerk) dient u er een vergunning voor aan te vragen. Oók voor een verplaatsbare tiny house. U kunt bij de gemeente een omgevingsvergunning aanvragen bij het omgevingsloket. Dat geldt overigens ook als u een kavel koopt om uw tiny house op te (laten) bouwen.
Het makkelijkst is om een eigen kavel te kopen. Maar niet iedereen kan dat en dan bent u afhankelijk van de gemeente waar u wilt staan. En daarin zit een uitdaging: niet elke gemeente omarmt tiny houses.
Veel gemeentes lopen nog achter de feiten aan en zien tiny houses als een tijdelijke trend of een niche en willen er geen beleid op maken. Informeer dus goed wat er mogelijk is.
Voor wie het leuk vindt om in een gemeenschap te leven en graag een ecologische levenswijze wil aanhouden, zijn Eco-dorpen een mooie optie. Eco-dorpen hebben vaak meer mogelijkheden om een tiny house te plaatsen. Bovendien staan ze vaak te springen om nieuwe mensen in het dorp te verwelkomen.
Maar de beste tip is: wees proactief, verdiep u in de mogelijkheden, houd de ontwikkelingen in de gaten en ontdek waar initiatiefgroepen voor tiny house communities actief zijn. De aanhouder wint.
Hoe financiert u een tiny house?
Er zijn aardig wat opties om een tiny house te financieren. We noemen er een aantal op:
- Een persoonlijke lening. Dit is een mooie optie voor mensen die eenmalig het bedrag voor hun tiny house willen lenen. De looptijd van een persoonlijke lening is maximaal 15 jaar en de rente is fiscaal aftrekbaar. De rente ligt wat hoger dan bij een hypotheek, maar door de kortere looptijd bent u vaak toch voordeliger uit. Bovendien bespaart u in een tiny house op woonlasten en kunt u het verschil gebruiken om de persoonlijke lening af te lossen. Versneld aflossen mag zo vaak en zo veel als u wilt en is altijd volledig boetevrij.
- Met uw spaargeld. Regulier sparen levert momenteel bijna niets meer op en het gevaar van een negatieve rente ligt zelfs op de loer. Gebruikt u uw spaargeld voor de aanschaf van een tiny house, dan heeft u een zinvolle investering gedaan met uw spaargeld. U gaat bovendien veel goedkoper wonen dan in een koop- of huurhuis met hypotheek.
- Geld lenen van vrienden of familie. Dat kan een beetje begeven op glad ijs zijn (‘met je vrienden moet je wandelen, niet handelen’), maar het is zeker mogelijk met goede onderlinge afspraken. De rente is zelfs aftrekbaar, mits er daadwerkelijk een marktconforme rente wordt betaald over de lening.
- Overwaarde. Een mooie optie voor mensen die al een koopwoning hadden en deze met overwaarde konden verkopen. Met het verschil kunt u vaak in één keer het minihuisje van uw dromen aanschaffen.
- Hypotheek. Aan de financiering van een tiny house met een hypotheek zijn strenge voorwaarden verbonden. Zo mag het huisje niet op wielen staan (een verplaatsbare tiny is dus geen optie), het moet verankerd kunnen worden met de ondergrond. De grond waarop uw tiny house komt te staan moet een woonbestemming hebben. Ook moet uw huisje voldoen aan het Bouwbesluit en uiteraard dient u u op dat adres in te kunnen schrijven in het BRP. Een ander aandachtspunt is versneld aflossen op uw hypotheek: dat mag maar voor een klein percentage, meestal 10 – 15% op jaarbasis.
Blijkt het toch te lastig om in een tiny house te gaan wonen? Dan is het kopen van een camper voor recreatie of zelfs als tijdelijke woonplek ook een optie. Ook hiervoor sluit u makkelijk online een betaalbare lening af.
