Ferratum misleidt consument bij flitskredieten
Flitskredieten (laag leenbedrag, korte looptijd, zeer hoge rente) zijn in Nederland alleen nog verkrijgbaar bij het van oorsprong Finse Ferratum. De Reclame Code Commissie (RCC) gaf Ferratum begin 2019 een veeg uit de pan. Waarom? Volgens de RCC misleidt de kredietverstrekker en diens dochterlabel Saldodipje de consument. Op de homepage staat een rente van 14 procent per jaar vermeld, maar de echte kosten liggen veel hoger. Bij een lening van 100 euro met looptijd één maand komen er 21 euro aan verborgen kosten bij: de ‘garantstelling’. Deze garantstelling is nodig zodat de kredietverstrekker zekerheid krijgt over terugbetaling. Doorgerekend op jaarbasis betaalt de consument inclusief garantstelling en de ‘gewone’ rente zo’n 270 procent rente. Daarmee is de garantstelling het eigenlijke verdienmodel van Ferratum en niet zozeer de rente.
De RCC heeft opdracht gegeven om de tekst aan te passen.
Verschillen in regelgeving
In Nederland is een maximale rente van 14 procent per jaar toegestaan. Dit percentage werd in 2011 vastgelegd in strengere Nederlandse regels. Ferratum week toen met zijn Nederlandse tak uit naar Liverpool, waar de regelgeving voor kredietverstrekking minder strikt zijn. Zo kon Ferratum toch zijn prijzige krediet blijven aanbieden, zolang het maar via internet plaatsvond. Voor internetactiviteiten heeft het bedrijf namelijk geen vergunning nodig van de Nederlandse Autoriteit Financiële Markten. Wel ontving het bedrijf in 2013 een boete van de AFM in verband met de handelingen vóór de uitwijk.
Ex-klant bindt strijd aan tegen flitskredieten
Ex-klant en autodidact juridisch expert Gerhard Borgert kreeg uiteindelijk Ferratum aan tafel bij de Reclame Code Commissie. Als voormalig schuldenaar heeft hij het helpen van andere schuldenaren tot zijn persoonlijke missie gemaakt. Hij strijdt al jaren tegen flitskredieten, maar wist Ferratum nog nooit voor de rechtbank te krijgen. Ferratum bleef namelijk altijd onder de radar. Het bedrijf zet weliswaar wanbetalers onder druk om hun lening terug te betalen, maar de gang naar de rechter is nog nooit gemaakt. Waarom niet? Bij een rechtszaak tegen klanten is het risico op verlies te groot voor multinational Ferratum.
De overwinning van Borgerts bij de RCC blijft wel symbolisch, omdat de Reclame Code Commissie geen sancties mag opleggen. De stichting moet het vooralsnog hebben van haar gezag. Toch ervaart Borgert zijn overwinning als een hoogtepunt na zijn jarenlange inspanning.
Zorgplicht
De kredietverstrekker geeft zich echter niet zomaar gewonnen en gaat in hoger beroep. Volgens Ferratum vermeldt de website namelijk netjes de extra kosten voor garantstelling. Bovendien is het niet verplicht om via Ferratum zelf een garantstelling af te sluiten. Wel is het makkelijker, omdat alles dan via één kanaal kan lopen.
Het oordeel van de stichting is echter duidelijk: Ferratum maakt met opzet reclame voor een financieel product dat boven het wettelijke rentepercentage van 14 procent uitkomt. De reclame kan consumenten overhalen tot het afsluiten van een veel te dure lening. Een kredietverstrekker dient echter extra aandacht te besteden aan ethische aspecten als ‘professionele toewijding’ en de wettelijk verplichte zorgplicht. Juist als het gaat om een risicovol product als leningen.
Voorbeeldzaak
‘Andere Nederlanders kunnen zich op deze zaak beroepen. Als genoeg van hen dat doen, is flitskrediet niet meer rendabel’, zegt Gerhard Borgert. Borgert heeft inmiddels ook LoanRider uit Estland (bestaand sinds 2017 met een kopie van het verdienmodel van Ferratum) voor de rechter gedaagd.